δύναμαι

δύναμαι
δύναμαι (Hom.+) dep.; pres. 2 sg. δύνῃ and δύνασαι; impf. ἠδυνάμην (also TestJob; TestZeb 2:5; ParJer; Ath. 8, 1; Just. [after οὐκ]) and ἐδυνάμην (also Just.); fut. δυνήσομαι; pass. 1 aor. ἠδυνήθην (LXX; En 21:7; TestJud 9:4; GrBar 7:4; Jos., Ant. 12, 278; Ar. 10, 6 and 8), ἐδυνήθητε (Just., D. 16, 4), ἐδυνήθησαν (2 Macc 2:6), ἠδυνάσθην (LXX; En 14:19) and ἐδυνάσθην (Da 2:47 LXX.—B-D-F §66, 3; 79; 93; 101; Mlt-H. 188; 206; 234); pf. δεδύνημαι (Just.) to possess capability (whether because of personal or external factors) for experiencing or doing someth., can, am able, be capable.
ⓐ w. inf. foll.
α. pres. inf. (Poyaenus 8, 10, 3 φέρειν δύν.) οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν Mt 6:24; Lk 16:13.—Mt 9:15; 19:12; Mk 2:7, 19 al. καθὼς ἠδύναντο ἀκούειν Mk 4:33 (w. ref. to level of understanding; cp. Epict. 2, 24, 11). Expressed with strong emotion in rejection of what is heard τίς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν Who can listen to such talk! (REB) J 6:60. οὐ δ. ἀναστὰς δοῦναί σοι I’m in no position to get up and grant your request Lk 11:7. οὐ δυνάμεθα … μὴ λαλεῖν we cannot remain silent τὶ about someth. Ac 4:20. In questions πῶς δύνασθε ἀγαθὰ λαλεῖν; how can you say good things? Mt 12:34. πῶς δύναται σατανᾶς σατανᾶν ἐκβάλλειν; how can Satan drive out Satan? Mk 3:23; cp. J 6:52; Lk 6:42.
β. aor. inf. (IAndrosIsis, Kyme 4; Just. A I, 2, 4 ἀποκτείναι μὲν δύνασθε, βλάψαι δʼ οὔ; Ath. 15, 1 διακρῖναι οὐ δυνάμενοι) δύνασθαι … εἰσελθεῖν Mk 1:45.—2:4; 5:3; Lk 8:19; 13:11; 14:20 and oft. The impf. ἐδύνατο τοῦτο πραθῆναι this could have been sold Mt 26:9 (B-D-F §358, 1; cp. Wsd 11:19f).
γ. likew. the impf. w. pf. inf. ἀπολελύσθαι ἐδύνατο he could have been set free Ac 26:32.
ⓑ abs., whereby the inf. can easily be supplied (cp. Eur., Or. 889; Thu. 4, 105, 1; X., An. 4, 5, 11 al.; Sir 43:30; Bar 1:6; 1 Macc 6:3; 9:9, 60; 4 Macc 14:17b; ParJer 4:6 cod. C ἠδυνήθητε ἐπʼ αὐτῇ [s. ἰσχύω]; Just., A II, 15, 2 ἵνα εἰ δύναιντο μεταθῶνται ‘in the hope that they might possibly be converted’) Mt 16:3 (sc. διακρίνειν); 20:22b; Mk 10:39 (sc. πιεῖν); 6:19 (sc. ἀποκτεῖναι); cp. Lk 9:40; 16:26; 19:3; Ac 27:39; Ro 8:7. καίπερ δυνάμενος although he was able to do so 1 Cl 16:2. οὔπω γὰρ ἐδύνασθε (sc. χρῆσθαι τῷ βρώματι) you were not yet strong enough (=‘you were not yet up to it’) 1 Cor 3:2. ὑπὲρ ὸ̔ δύνασθε (sc. ἐνεγκεῖν) beyond your capability 10:13.
ⓒ w. acc. foll., w. ποιεῖν to be supplied be capable of, have capacity for someth. (Maximus Tyr. 1, 2h τοῦτο δύναται λόγος; PRyl 77, 38 οὐ γὰρ δύναμαι κοσμητείαν; POxy 115, 10; 472 II, 22; Ath. 26, 3 τὶ δὲ χαλκὸς δύναται καθʼ αὐτόν; Just., A I, 12, 6 πράττετε ὸ̔ δύνασθε; 19, 5 μηδὲν ἄλλο δύνασθαι μηδὲ τὸν θεόν) οὐ δυνάμεθά τι κατὰ τ. ἀληθείας we can do nothing against the truth 2 Cor 13:8 (cp. PsSol 17:39 τίς δύναται πρὸς αὐτόν; ‘who is effectual against [the Lord]?’) οὐδὲ ἐλάχιστον δ. not capable of even the smallest thing Lk 12:26. εἴ τι δύνῃ if you can do anything (Vi. Aesopi I, 21 p. 279, 11 Eberh.: Αἴσωπε, εἴ τι δύνασαι, λέγε τῇ πόλει) Mk 9:22 (also perh.: if you possibly can, as X., Hell., 7, 5, 15; Heliod. 1, 19, 2; Ael. Aristid. 48, 1 K.=24 p. 465 D.); πλείονα δ. accomplish more IPhld 1:1 (Ammonius, Vi. Aristot. p. 11, 15 πολλὰ δ.; Just., A I, 45, 6 οὐ πλέον τι δύνασθε … τοῦ φονεύειν). Of God ὁ πάντα δυνάμενος the one who has all power (Lucian, Nav. 28 δύνανται πάντα οἱ θεοί; Iambl., Vi. Pyth. 28, 148; Philo, Abr. 268) Hm 12, 6, 3; cp. v 4, 2, 6.—DELG. M-M. TW.

Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία. 2015.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • δύναμαι — βλ. πίν. 159 (σε λόγιες εκφράσεις, μόνο στον ενεστ.) …   Τα ρήματα της νέας ελληνικής

  • δύναμαι — to be able pres ind mp 1st sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • δύναμαι — (AM δύναμαι) 1. έχω τη δύναμη, την ικανότητα, είμαι σε θέση, μπορώ («ὥστε μὴ δύνασθαι μεταβαλεῑν την χώραν», Πολύβ.) 2. έχω την ελευθερία, το δικαίωμα να κάνω κάτι («δυνήσεται πρόσοδον ποιήσασθαι τῷ δικαστηρίῳ») 3. είμαι κατάλληλος («γῆ δυναμένη… …   Dictionary of Greek

  • δεδυνημένα — δύναμαι to be able perf part mp neut nom/voc/acc pl δεδυνημένᾱ , δύναμαι to be able perf part mp fem nom/voc/acc dual δεδυνημένᾱ , δύναμαι to be able perf part mp fem nom/voc sg (doric aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • δεδύνησθε — δύναμαι to be able perf imperat mp 2nd pl δύναμαι to be able perf ind mp 2nd pl δύναμαι to be able plup ind mp 2nd pl (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • δυνάσθην — δύναμαι to be able imperf ind mp 3rd dual (homeric ionic) δύναμαι to be able aor ind pass 3rd pl (epic doric aeolic) δύναμαι to be able aor ind pass 1st sg (epic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • δύνασθε — δύναμαι to be able pres imperat mp 2nd pl δύναμαι to be able pres ind mp 2nd pl δύναμαι to be able imperf ind mp 2nd pl (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ἐδυνάσθην — δύναμαι to be able imperf ind mp 3rd dual δύναμαι to be able aor ind pass 3rd pl (epic doric aeolic) δύναμαι to be able aor ind pass 1st sg (epic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • δεδυνημέναι — δύναμαι to be able perf part mp fem nom/voc pl δεδυνημένᾱͅ , δύναμαι to be able perf part mp fem dat sg (doric aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • δεδυνημένον — δύναμαι to be able perf part mp masc acc sg δύναμαι to be able perf part mp neut nom/voc/acc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • δεδυνημένων — δύναμαι to be able perf part mp fem gen pl δύναμαι to be able perf part mp masc/neut gen pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”